رمز گشایی از یک پدیده اعجاب انگیز / چرا منارجنبان می‌لرزد؟

یکی از کارهایی که در سفر به اصفهان باید انجام داد، دیدن منارجنبان است. بنای عجیبی که گردشگران استقبال زیادی از آن می‌کنند. همان‌طور که از نام این بنا هم پیداست، مناره‌های آن تکان می‌خورد. یعنی کافیست یکی از مناره‌های آن را تکان دهید، تا مناره دیگر هم تکان بخورد.

قبل از هر چیز باید بگوییم که برخلاف تصور غالب، فقط مناره‌های این عمارت تکان نمی‌خورد، بلکه با تکان دادن یک بخش، تمام عمارت تکان می‌خورد. ولی چون مناره‌ها بیشتر به چشم می‌آیند، به اشتباه تصور می‌شد که فقط مناره‌های آن تکان می‌خورند.

برای سال‌ها، مردم دلیل تکان خوردن مناره‌های این بنا را نمی‌دانستند و این اتفاق برایشان خیلی عجیب بود. ولی بعدها پس از بررسی‌هایی که انجام شد، مشخص شد که چرا با تکان دادن بخشی از عمارت، بخش‌های دیگر آن هم تکان می‌خورند و می‌لرزند.

علت تکان خورد این بنا یک پدیده فیزیکی به نام تشدید یا رزونانس است. همان‌طور که می‌دانید، مولکول‌های اجسام در حال جنبش هستند و این جنبش ممکن است در برخی مواد بیشتر و در برخی کمتر باشد. ولی کافیست تا به آن‌ها انرژی و نیرویی وارد کنیم تا بیشتر به جنب‌وجوش بیفتند. بر اساس همین ویژگی، و از آن‌جایی که مناره‌ها کاملاً هم‌اندازه هستند، وزن کمی دارند و اینکه به هم متصل هستند،‌ با تکان دادن یک مناره، کل ساختمان و البته مناره دیگر هم می‌لرزد.

البته منارجنبان تنها بنا در جهان نیست که چنین ویژگی‌ای دارد. گفته می‌شود بناهایی در کشورهای دیگر هم وجود دارند که از چنین ویژگی‌ای برخوردارند. ولی ویژگی متمایز منارجنبان این است که بیشتر از این بناها تکان می‌خورد و بعضی هم می‌گویند که در سایر بناهای مشابه،‌ کل بنا نمی‌لرزد.